Sözleşmeler Hukuku

İdeal Hukuk & Danışmanlık, kiralama, hizmet, işbirliği, iş, franchise, satın alma, faktoring, karşılıklı reklam, lisans, gizlilik ve her türlü ticari sözleşmelerin hazırlanması, incelenmesi ve müzakere süreçlerinin yürütülmesi kapsamında hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir yabancı ve uluslararası müşterilerin faaliyet alanlarına göre rekabet etmeme anlaşmaları.


İdeal Hukuk & Danışmanlık, müşterilerine çözümler sunar ve alışveriş merkezi kiracılık ve yönetim sözleşmelerinin hazırlanması, inşaat projelerinin düzenlenmesi, yükleniciler ve sözleşmeli taraflarla hizmet ve satın alma sözleşmelerinin hazırlanması, işyeri kira sözleşmelerinin hazırlanması, içinde yapılacak satın alma sözleşmelerinin gözden geçirilmesi için tüm müzakere süreçlerini yönetir. kamu ve özel kuruluşlarla işbirliği yapmak, satın alma süreçlerini organize etmek, büyük ölçekli satın almalarda ve inşaat işlerinde mühendislik, tedarik ve inşaat işleri ile ilgili EPC anlaşmaları hazırlamak ve gözden geçirmek.


İdeal Hukuk & Danışmanlık, sözleşmeler hukuku alanında, sözleşme taslaklarının hazırlanması ve gözden geçirilmesi konusunda hizmet vermenin yanı sıra, sözleşme yükümlülüklerinin ihlalinden doğan ihtilafların çözümüne ilişkin hukuki süreçler konusunda da danışmanlık vermektedir

Sözleşmeler Hukuku Nedir?

İki kişi arasında yapılan ya da gruplar arasında gerçekleştirilen anlaşmalar bütününe sözleşme adı veriliyor. Hepsi için geçerli olmasa da bazı sözleşmelerin yasal çerçeve içerisinde korunması ve her iki tarafın haklarının da saklanması şarttır. Sözleşme hukuku da bu konuda bir çerçeve oluşturmuş durumda. Sözleşmelerin yasal çerçevede ele alınabilmesi ve bir belge ile ispat edilebilmesi için yazılı olarak yapılmaları tavsiye ediliyor.

Sözleşmeler Hukuku Ne İşe Yarar?

Hakları savunabilmek ve hak iddia edebilmek için hukuka, yasalara ihtiyaç vardır. Bu durum iş dünyasında görülebileceği gibi günlük yaşantımızda da karşımıza çıkabilir. Kişiler, sözleşmeler ile kendilerine tanınmış hak sahibi olur. Sözleşme hukuku, insanlara özgür iradeleri ile hak tanıyan, hakkın sınırlarını çizen, hakları koruyan ve o hakları koruma altına alan, sözleşmeye aykırı davranış halinde yasal yollara başvuru olanağı sağlayan bir hukuk alt dalıdır. Sözleşmenin geçersizliği, feshi, iptali, sözleşmedeki edimlerin yerine getirilmemesi halinde başvurulacak yollar, karşı taraftan talep edilebilecek haklar, tazminin söz konusu olabilen zararlar bu dalın alanına girer. Genel olarak Borçlar Kanunu’nun genel hükümleri sözleşmelerin kurulması, feshi, karşılıklı edimlerin ifası ve sair hususlarda başvurulacak hükümler içerir

Yeni bir ev ya da araba satın alırken, bankadan kredi çekerken, noterden vekalet çıkarırken, bir vakfa bağışta bulunurken, miras paylaşılırken,  evlenirken, boşanırken dahi sözleşmelere ihtiyaç duyulabilir.  Günümüzde en çok kullanılan sözleşme tipleri şunlardır:

  1.  Satış sözleşmesi
  2. Geri alım sözleşmesi
  3.  Ödünç sözleşmesi
  4.  Pazarlamacılık sözleşmesi
  5.  Evlilik sözleşmesi
  6.  Kefalet sözleşmesi
  7.  Kredi sözleşmesi
  8.  Komisyon sözleşmesi
  9.  Evlat edinme sözleşmesi
  10.  Gizlilik sözleşmesi
  11.   Factoring sözleşmesi
  12.   Garanti sözleşmesi
  13.   Rehin sözleşmesi
  14.   Karz sözleşmesi,
  15.   İpotek sözleşmesi
  16.   Adi ortaklık sözleşmesi
  17.   Tüketici sözleşmesi
  18.   Kira sözleşmesi
  19.   Eser sözleşmesi
  20.   İş sözleşmesi
  21.  Hizmet sözleşmesi
  22.  Miras taksim sözleşmesi
  23.  Ticari (mal) alım-satım Sözleşmesi
  24.  Dağıtım sözleşmesi
  25.  Acentelik sözleşmesi
  26.  Franchising sözleşmesi
  27.  Taşıma sözleşmesi,
  28.  Sigorta sözleşmesi
  29.   Vekalet sözleşmesi
  30.  Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi
  31.  Ölünceye kadar bakma sözleşmesi
  32.  Bağışlama sözleşmesi
  33.  Ön alım sözleşmesi
  34.  Takas sözleşmesi
  35.  Araç satım sözleşmesi

MENKUL VE GAYRİMENKUL SATIŞ SÖZLEŞMELERİ

Satış sözleşmesi; bir eşyanın mülkiyetinin belirli bir bedel karşılığında devredilmesi borcunu içeren sözleşme türüdür. Menkul satışına ilişkin sözleşmeler şekil serbestisine tabidir. Kanunda aksine bir hüküm bulunmayan hallerde tarafların herhangi bir yazılı veya resmi işlem kurmaksızın satış sözleşmesi hazırlama olanakları bulunmaktadır. Nitekim gayrimenkul satış sözleşmeleri için daha ağır ve resmi şekil şartları öngörülmüştür. Bu sözleşmeler tapuda düzenlenip doğrudan tescil işlemi ile tamamlandığından uygulamada ayrıca tespitinin yapılması mümkün değildir. Bu sebeple isim ve içerik olarak ön sözleşme özelliği taşıyan gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri, uygulamada taşınmazların satışına ilişkin borçlandırıcı işlemler olarak yer edinmektedir. Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi noterlikler tarafından re’sen düzenlenir ve üçüncü kişilere karşı hüküm ifade edebilmesi adına tapu siciline tescil ettirilir. Gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri taraf iradeleri ile sonlandırılabileceği gibi; sözleşmenin ifası, edimlerin ifa zamanaşımına uğraması ve sözleşmenin tek taraflı feshedilmesi hallerinde de kendiliğinden sona ermektedir.

HİZMET(İŞ) SÖZLEŞMESİ

Hizmet Sözleşmesi; Türk Borçlar Kanunu’nun 393. maddesi ve devamı ile İş Kanunu’nun 8. maddesinde düzenlenmiştir. Bu sözleşmeler ile işçi, kararlaştırılan bir işin ifasını işverenin talimatlarına bağlı olarak ve belirli bir ücret karşılığında borçlanmaktadır. Kanunda hizmet sözleşmeleri için bir şekil şartı öngörülmese de sürekli ifaya tabi olan sözleşmeler oldukları için ispat ve hakların korunması açısından yazılı yapılmaları önem arz etmektedir. Hizmet sözleşmesi ile işçi; sözleşme hükümlerinde kararlaştırılan işi bizzat ve gerekli özeni göstererek yapma borcu altına girerken ayrıca sadakat, emir ve talimatlara uyma, sır saklama ve sözleşmenin hitamı halinde rekabet etmeme gibi konularda da yükümlü olabilmektedir. İşveren ise sözleşmede belirtilen ücret ve yan bedelleri işçiye ödeme, gerekli araç ve gereçlerin teminini sağlama, iş güvenliğini tesis etme ve yıllık izin, iş arama izni veya hafta tatili gibi serbest zaman aralıkları tanıma ve kullandırma borçları altındadır.Hizmet sözleşmeleri tarafların anlaşması, işçinin ölümü, sürenin bitmesi ve bozucu şartın gerçekleşmesi hallerinde sona erer. Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka ya da iyi niyete aykırı sebeplerin varlığı halinde işveren veya işçi, hizmet sözleşmesini haklı nedene dayanarak tek taraflı feshdebilmektedir.

VEKALET SÖZLEŞMESİ

Vekalet Sözleşmesi; bir tarafın kendisine yüklenen işi bizzat görme veya mümkün olan hallerde idare ve denetimi altında başkasına yaptırma borcu altına girmesidir. Vekalet sözleşmesinde genel kural itibariyle vekalet verenin ücret ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Nitekim tarafların aksine bir hüküm üzerinde anlaşmaya varmaları veya yerleşmiş uygulama gereği sözleşme konusu işin ücrete tabi olması hallerinde, vekil ücret talep etme hakkına sahiptir. Sözleşme kural olarak şekle bağlı olmasa da Kanunlarda belirtilen bazı özel durumlarda yazılı veya resmi şekil şartı aranmakla beraber; belirli yetkilerin kullanımı da sözleşmeye özel şartların eklenmesi ile mümkündür.

SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ

İnsanlar, sözleşme yapmak ve yapmamak konusunda tamamen özgürdür. Herkes istediği sözleşmeyi yapmakta özgür olduğu gibi aynı şekilde zorla hiçbir sözleşmeye de taraf olamaz. Sözleşmenin tipini belirlemekte özgürlerdir. Sözleşmenin hangi hallerde sona ereceğini belirleme, yine diğer tarafın zararlarını karşılama, ya da öngörülen cayma tazminatı veya cezai şart ve sair sonuca bağlı hüküm saklı kalmak üzere,  tek taraflı olarak son verme özgürlüğü vardır.  Ayrıca, sözleşme yapacağı kişileri de seçme özgürlüğüne sahiptir. Bu durumun tek bir istisnası vardır. Kamu hizmetinden faydalanmak isteyenler mecburi olarak bazı kurumlar ile sözleşme imzalar.

Öte yandan, yukarıda da belirtildiği üzere, sözleşmenin içeriğini belirlemede tamamen özgür değillerdir. Türk Borçlar Kanunu’nun 6. Maddesinde “ Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilir”. Türk Borçlar Kanununun 27. Maddesinde kanunun belirlediği sınırların ne olduğuna işaret edilmiştir. Buna göre; Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkansız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Başka bir deyişle, bu tür sözleşmeler yapılamaz, yapılmış ise dahi geçersizdir.

SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI

Sözleşmeler hukukunda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. İlk olarak her iki tarafta ne istediğini açık bir şekilde sözleşmede belirtmelidir. Ayrıca, sözleşmenin sonuçları öngörülür olmalıdır Sözleşme taslağı hazırlanmalı ve bu taslak olabildiğince net ifadeler içermelidir. Tarafların hak ve yükümlülükleri somut şekilde öngörülmeli, süreli olup olmadığı, yenilenme biçim ve koşulları, hangi hallerde sona erdirilebileceği düzenlenmeli, feshin sonuçları etraflıca düşünülmeli ve hükümler öngörülmeli, tarafların iradelerinde boşluk bırakmayacak şekilde hükümlere yer verilmelidir. Sözleşme imzalanmadan önce tüm hukuki sonuçları düşünülmeli ve yükümlülükler iyi denetlenmeli. Sözleşmenin ihlali sonucunda önemli yaptırımlarla karşılaşılabileceği unutulmamalıdır. Kanun hükümlerinin öngördüğü usule ve varsa emredici şekle uygun olmalı, örneğin tapu müdürlüğünde yapılma veya noter önünde düzenlenme veya yazılı olma, tanık huzurunda gerçekleştirilme ve bunun gibi şekil şartlarına riayet edilmelidir. 

Genel kural olarak sözleşmeler yazılı olmak zorunda değil ise de, bazı sözleşmeler için kanun belirli bir prosedür, şekil şartını zorunlu tutmaktadır. Örnek vermek gerekirse, gayrimenkullerle ilgili satış sözleşmeleri resmi şekilde yapılmalıdır (Türk Borçlar Kanunun 237. Maddesi), o gayrimenkulün bulunduğu tapu sicil müdürlüğünde, müdürlükçe gerçekleştirilmelidir. Haricen yapılan satışlar geçersizdir. Motorlu taşıtların devri (trafikte kayıtlı aracın satışı) ile ilgili sözleşmeler, yazılı olarak noterlerce gerçekleştirilmek durumundadır. Aksi halde geçersiz olur.

İyi bir sözleşme, tarafların iradesinin başlangıçta hukuk ilişki kurulurken ayrıntısıyla ortaya koymalı, süresi, feshi, sonuçları, yaptırımları, sözleşmeye uyulmama ihtimali göz ardı edilmemelidir. Hukuki koruma yollarına başvuruda en etkili yöntem, başlangıçta sözleşmenin iyi düzenlenmesi, tarafların iradesi hak ve sorumluluklarını doğru ve boşluksuz öngörmesidir. İçeriği açıdan eksik bir sözleşme veya şekil koşullarına uyulmadan gerçekleştirilmiş bir sözleşme, ileride yargıya başvurmak zorunda kalacak ilgili kişiye iyi bir hukuki koruma sağlamayacaktır. Bu nedenle sözleşmenin hazırlanması aşaması önem taşır.

6098 sayılı Borçlar Kanunu’nda sözleşmede uygulanacak ilkelerden söz edilmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nda sözleşme sözcüğü tam 721 defa geçmiştir. Bununla birlikte pek çok sözleşmenin kendine özgü ilkelerini düzenleyen özel kanunlarda özel hükümler yer almaktadır. 


 

WhatsApp WhatsApp